efteling

Inleiding 
0p deze pagina vind je een groot deel van de geschiedenis van de Efteling, aangevuld met anekdotes en wetenswaardigheden. Geheel onderaan de pagina staat een een jaaroverzicht, waar zoals de naam al zegt, per jaar te zien is wat er in de Efteling is gebouwd (soms veranderd). In 2002 heeft de Efteling zelf, naar aanleiding van haar 50 jarig bestaan, een boek uitgegeven met de geschiedenis van het park. Voor wie, na het lezen van onderstaand artikel, nog niet genoeg heeft van de geschiedenis, zou dat boek een aanrader zijn.

De Naam 
De Efteling is hoogstwaarschijnlijk een verbastering van een boerderij/herberg 'De Ersteling' die drie eeuwen geleden in Kaatsheuvel al veel gasten ontving. Eveneens wordt er gesproken over een boeren buurtschap bekend onder de naam 'De Ersteling' wat 'de eersteling' betekent. Deze zou door gotische schrijfwijzen eerst verbasterd zijn tot Ersteling en daarna naar Efteling.

Van Trapveld tot Stichting 
Het begon allemaal met een paar trapveldjes en een speeltuintje voor de buurtkinderen. Deze werd destijds (in 1933-1934) opgericht door de kapelaan E. Rietra en pastoor F.J. de Klijn en de voorzitter van de voetbalvereniging D.E.S.K. Jac. Smit. Onder supervisie van de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij gaat de eerste spade in 1934 de grond in. En jaar later wordt op 19 mei het openingslint van het R.K. Sport- en Wandelpark officieel doorgeknipt. Het park bestaat dan uit een hoofdvoetbalveld, twee oefenvelden en een speelweide. Om het 'wandelpark' ook beter uit de verf te laten komt er in 1936 een speeltuin met onder meer een draaimolen, een hoge glijbaan en een ponybaan. Op 9 november 1937 werd de stichtingsakte van 'Sportpark' ondertekend. In dit jaar zal een wielerbaan van zand de nieuwe uitbreiding zijn, die echter nooit als zodanig dienst zal doen. Tot in de oorlog deden deze veldjes hun dienst. Na 1945 ging de voorzitter van de kerk in Kaatsheuvel, A.J. van den Brekel zich bemoeien met de recreatieplannen van de gemeente Loon op Zand. Dit om meer toeristen te gaan trekken. Dit was geen makkelijke opgave want natuurschoon trok in die tijd namelijk niet zoveel mensen.

Intussen werd in juli 1949 werd in Kaatsheuvel de tentoonstelling "De Schoen" (initiatief van de lederindustrie) gehouden. De plaatselijke aannemers hadden aan de Parklaan (ter hoogte van  VogelRok en Carnaval Festival ) een toegangspoort gebouwd en die aan het "Sportcomplex" aangeboden. Voor de initiatiefnemers van de Efteling was dit de aanleiding om de bijna vergeten plannen te gaan verwezenlijken. Maar de oorlog plaatste het idee even in de koelkast om in 1950 er weer uitgehaald en gestalte te gegeven. Op 25 mei 1950 wordt de stichtingsactie getekend van Stichting Natuurpark De Efteling (deze bestaat nog tot op de dag van vandaag)

Burgemeester Mr. R.J.Th. van der Heijden was van af het begin de voorzitter van de stichting. Hij is het namelijk geweest die de Efteling heeft ontwikkeld (zonder de andere bestuursleden te kort te doen). In 1950 werd met de eerste grondwerkzaamheden begonnen, nadat het ingenieurs Heidelberger en Markvoort de ontwerpen hadden gemaakt. Zij zorgden tevens voor de noodzakelijke ontginning. De grondwerkzaamheden werden uitgevoerd door de Nederlandse Heide Maatschappij en de D.U.W. (Dienst Uitvoering Werken). De meren werden uitgegraven (zoals die van de Gondoletta) en met dat zand hoogden ze het terrein op. De meren werden op 2 meter diepte afgegraven, want daar begon namelijk de leemlaag. Na die grondwerkzaamheden werden de bossen paden en aanplant aangelegd, gras gezaaid voor de sportvelden. De planten die men plantten kwamen uit de eigen streek.

Openingsdag 
Op eerste Pinksterdag (11 mei 1951) wordt de vernieuwde Eftelingspeeltuin geopend samen met het Theehuys. Het theehuis heeft gestaan waar nu restaurant "Het Witte Paard" staat. Tot midden jaren zeventig werd dit het restaurant "Het Theehuys" genoemd. Hoewel de Efteling in haar ruim 50 jarig bestaan wel eens wat heeft gesjoemeld met deze openingsdatum is dat niet de officiele openingsdatum van het park. Die laat namelijk nog een jaar op zich wachten. 31 Mei 1952 wordt een historische dag voor de Efteling. Het Sprookjesbos, de attractie die de Efteling groot zou maken, wordt officieel geopend. Twee volle jaren is er gewerkt aan het het Sprookjesbos. De gemeente Loon op Zand had er een krediet van Fl. 400.000,- (€ 182.000,-) voor uitgetrokken. Dat was dus voor de aanleg van het theehuis, vernieuwing van de speeltuin en later ook voor de aanleg van het Sprookjesbos. Eigenlijk was het Sprookjesbos bedoelt als een stunt van de Efteling om mensen van Kaatsheuvel te trekken. Het plan om het Sprookjesbos te bouwen kwam van mevrouw Van der Heijden. Te vinden is er onder ander het Kasteel van de Doornroosje, De Chinese Nachtegaal (heeft in 1977 plaats gemaakt voor Draak Lichtgeraakt, maar zal in 1999 op een andere plek terugkeren) De zes Dienaren (Langnek), de Put van Vrouw Holle, Kleine Boodschap en Sneeuwwitje en de zeven dwergen, die ontworpen zijn door Anton Pieck en technisch het tot leven gebracht door Peter Reijnders. In de beginjaren stond naast Langnek ook een borstbeeld van Kogeloog (nu nog alleen te vinden op het dakje van het winkeltje tegen over Langnek). Hij had zijn blinddoek af en er zat een wesp op zijn neus. Voor het borstbeeld was een steen met als opschrift:

 
Sneven is literaire taal voor sneuvelen

Achter Sneeuwwitje zit trouwens ook een anekdote: Reijnders had namelijk moeilijkheden om de juiste kleur te vinden van het haar van Sneeuwwitje. Maar zoals al eerder gezegd, Reijnders is niet voor één gat te vangen en krijgt een geniaal idee. Hij wist namelijk dat ingetreden nonnen het haar moesten laten groeien en later door een professionele kapper geknipt kon worden. Hij meldt zich dan ook bij de Franse zusters van St. Anna. Hij vertelt het hoe en waarom van zijn komst, en de doelstellingen van de Efteling. En hij vergeet niet te vertellen dat pastoor De Klijn en kapelaan Rietra ook in het bestuur zitten. Reijnders' enthousiasme mist ook de zusters niet, en zo krijgt Sneeuwwitje haar mooie haardos.

Aan het Sprookjesbos is ook een anekdote verbonden: Anton Pieck was nauw betrokken bij de bouw van de Sprookjesbos, alle rondingen en hoeken die op de tekening te zien waren moesten er exact zo komen. Men mocht absoluut niet met schietlood werken, alles moest uit de losse pols. En om dit effect te versterken bood Pieck aan het begin van de werkdag de bouwvakkers een borrel aan, om daarna aan het werk te gaan.  Anderen zeggen dat de werklieden verplicht waren dat ze links moesten werken en rechts moesten kijken. Daarnaast moesten de metselaars hun troffel in hun andere hand nemen. Dit alles om de Pieck-creaties te realiseren. Krom was krom en scheef is scheef. Nagenoeg niets mocht recht zijn. Zoals gezegd, Peter Reijnders werd de 'creator van de 'technische wonderen' genoemd. Hij werd geholpen door Philips, want hij mocht daar zijn (ingenieuze) vindingen daar realiseren. Reijnders was een fantasierijk man. Hij wist daarnaast ook de reacties van een kind goed te peilen. Om maar een voorbeeld te noemen: Holle Bolle Gijs. Hij mocht dan ook graag schateren om zijn eigen vondsten. Overigens was Reijnders het, die een substantie uitvond die tegen alle weersomstandigheden kan. Die wordt gebruikt ten behoeve van de poppen. Hij heeft min of meer ook de voorloper van de weefgetouw poppen gecreëerd. Dit om de poppen zo natuurlijk mogelijk te bewegen. Hij maakte dat dan met elastiekjes, palletjes en radertjes. Af en toe worden die nog wel in de Efteling gebruikt maar tegenwoordig is het meer elektronica en pneumatiek wat de klok slaat.

Hij was het ook die Pieck vroeg om voor de Efteling te gaan tekenen. Overigens voelde mevrouw Pieck daar niets voor want ,zo meende ze, Anton Pieck had naast zijn illustratie opdrachten ook een baan bij het Kennemer-lyceum als tekenleraar. Maar na een goed gesprek tussen Pieck en Reijnders, was Anton Pieck geheel verkocht. Pieckzou wel als voorwaarde gesteld hebben dat er niet met karton, papier, latten en papier-maché gewerkt zou worden, maar met echte oude stenen en echte dakpannen en echt oude sprookjesdingen. Pieck beschouwde de Efteling als een avontuur. Later voor een interview bekende hij (dat was toen hij 85 werd) dat hij dacht dat het een grote flop zou worden, maar het tegendeel werd waar. Naast het Sprookjesbos werd ook het kinderbad en de eerste tennisbanen geopend. Het eerste 'echte' Eftelingseizoen werd bezocht door maar liefst 222.941 mensen. De toegangsprijs was 50 cent (€ 0.23) voor de speeltuin, 60 cent (€ 0,26) voor het park. Een gecombineerd kaartje kostte destijds 80 cent (€ 0,36)   80 cent (€ 0,36). De poort aan de Europaweg, was in die tijd een reserve poort.

Rond 1952 geeft de Efteling ook z'n eerste sprookjesboek uit getiteld: "Het Eftelingsprookjesboek". Dit boek bevat de verhalen van: De Schone Slaapster, Chinese Nachtegaal, Hans en Grietje, De Rode Schoentjes, De put van vrouw Holle, Sneeuwwitje, Het bruidskleed van Genoveva, De gouden bal (Kikkerkoning), Het Ganzenhoedstertje, De stenen kip, De magische klok en De zes dienaars. Dit alles is rijkelijk geïllustreerd door Anton Pieck, de schrijver is onbekend. Prinses Irene toonde destijds belangstelling voor het park De Efteling, en zij kreeg dan ook een, in leer ingebonden exemplaar.

Wist je dat de Efteling een Liefdesbronnetje had? Als men daar de handen in stak, kon men aan de kleur van het water zien hoe erg men verliefd was. Het kleurde dan naar rood of zelfs donkerrood. Maar de Efteling heeft dat bronnetje snel weer weggehaald. Waarom is niet helemaal duidelijk. Men denkt dat het niet goed gefunctioneerd heeft, het water kleurde langzaam of zelfs helemaal niet. Een andere reden zou kunnen zijn, dat vanwege de Katholieke achtergrond van de Efteling (immers pastoor de Klijn en kapelaan Rietra zaten in het bestuur) de pastoor en de kapelaan er niet blij mee waren. Overigens lag het Liefdesbron aan een Liefdeslaantje, die weer grensde aan het Sprookjesbos. Je kunt tot op de dag van vandaag Cupido nog zien zitten op de bron, die tegenwoordig De Kleine Zeemeermin uitbeeld.

De groei 
In 1953 kwam het café restaurant gereed (de Cameleon, naast VogelRok), het zwembad (waar tot 2002 het sprookjestheater stond) en de roeivijver (wat tot 2005 deKanovijver was). De groei zit er flink in, de 1.000.000ste bezoeker wordt in 1954 met bloemen ontvangen. Daarnaast worden de kinderspoorenplacement (beter bekend als de traptreintjes; overigens is in 2000 verhuisd naar de Gondoletta vijver), de kanovijver en het Anton Pieckplein in gebruik genomen. Anton Pieckplein genoemde is een middeleeuws aandoende dorpsplein. Bij de opening van dit plein, werd Anton Pieck flink beetgenomen. Iedereen zat daarbij in het complot. Het idee kwam van Reijnders, en het ging zo: bij de openingsplechtinging van het plein hing er een knal oranje bord met in witte letters geschreven "IJS" aan de muur van het poppentheater. Pieck begreep als enige niet waarom dat bord hing, want hij had een afschuw aan zulke felle kleuren en strakke lettertypes. Op een geven moment onderbrak de voorzitter meneer Van der Heijden zich zelf, om aan Anton Pieck te vragen wat hem zo ergerde. Pieck sprong op en liep op het lelijke bord af en rukte het eraf. Onder dat bord, was een naamplaatje met: "Anton Pieckplein", zodoende had hij zijn eigen plein geopend. Men zegt dat Pieck sinds dien niet meer van ijs hield.

In 1955 worden de speeltuinplein en de ponymanege en 3 sportvelden geopend. Een jaar (1956) later wordt een schitterende carrousel (met Gavioli-orgel, stoomlocomobiel en beeldhouwwerk) in gebruik genomen. Dat was op 11 mei. De carrousel was van L. Janvier, en is in 1903 gebouwd. Ook wordt er 65 ha wandelbos aangekocht. De totaaloppervlakte van het park bedraagt 165 ha (waar tot nu toe 1/5 van wordt gebruikt voor het park). Tevens wordt het sprookjesbos ook uitgebreid met nieuwesprookjes. In 1957 wordt er achter de carrousel een schuilloods annex rolschaatsbaan gebouwd. In 1971 wordt deze omgebouwd tot het Diorama.

In 1958 doet, de kindvriendelijke schrokop, Holle Bolle Gijs zijn intrede. Gijs als papierverslindende attractie krijgt wereldfaam Kinderen vinden het steeds een sensatie om afval in z'n grote mond te stoppen en daarna met 'zware tonore stem het 'dankjewel' te horen zeggen. Het voor die tijd sensationele stukje techniek verorberd dag in dag uit nog steeds tientallen kilo's afval. De Efteling hecht veel waarde aan het schoon houden van het park. Ook Rotterdam heeft eens geprobeerd een soort van Holle Bolle Gijs in te voeren, maar die proef is helaas mislukt. Het verhaal gaat dat toen Holle Bolle Gijs zijn intrede deed men naast Holle Bolle Gijs een hegje geplant had. Binnen een mum van tijd was dat hegje kaal. Waarom? De kinderen probeerden Holle Bolle Gijs z'n honger te stillen, en dat deden ze dus met de blaadjes van de heg. Sindsdien hebben ze daar een ijzeren hek neer gezet. In 1960 De Efteling gaat als zelfstandige stichting verder. Het is dus financieel vrijgemaakt van de gemeente Loon op Zand. De opbrengst van het stijgend aantal bezoekers, werd weer besteed aan nieuwe aanwinsten. Zo kon de Efteling zonder winstbejag doorgaan. Daarnaast bouwt de Efteling een bungalow- recreatiepark "Het Kraanven" Het park had een café restaurant, driedelig verwarmd openluchtbad, tennisbanen en 40 bungalows. Dit alles nam ongeveer 16 ha in beslag. 23 Mei 1961 werd het geopend. De opening werd verricht door Dr. G.M.J. Veldkamp destijds staatssecretaris. In 1963 geeft de Bob Venmans een boekje uit, getiteld: "Het sprookje van de Efteling". In dit boekje krijgt men een rond leiding door de Efteling. Het is dan ook rijkelijk geïllustreerd met foto's. Daarnaast zijn er nog 14 voorleessprookjes in opgenomen.

het sprookje "De Indische Waterlelies", dat geschreven is door Koningin Fabiola van België, wordt in 1966 werkelijkheid. Daarnaast wordt het waterorgel aan de Carrousselpaleis toegevoegd. In 1968 gaat er een echte stoomtrein volgens het spoorboekje door het park rijden. Drie jaar later krijgt de Efteling een Diorama. Dit is een driedimensionale miniatuurwereld achter glas. Het Victoriaanse Theater opent in 1971 zijn deuren, ook wordt er een Waterorgel aan het kijkspel toegevoegd. Op 30 maart 1972 kreeg de Efteling voor zijn inspanningen de Pomme d'Or (de gouden appel). De Efteling eerste grote internationale beloning. Ook wordt in 1972 het Victoriaanse theater in gebruik genomen. Dit bevind zich aan de rechterkant van de Carrousselpaleis. In het begin werd deze gebruikt voor entertainment en filmvertoningen, en tot het sprookjestheater kwam werd het gebruikt voor Efteling-theaterproducties. In oktober 1974 komt er wederom een nieuw sprookjesboek uit (door de Efteling uitgegeven). Ditmaal geschreven door Martine Bijl, en geïllustreerd door Anton Pieck. Het boek heet: "Sprookjes van de Efteling". Dit sprookjes boek ligt tot op de dag van vandaag nog in de Efteling te koop. Ook kreeg Anton Pieck een uitnodiging om voor een pretpark in Polen tekeningen te maken, maar hij ziet hier van af.

Tot 1977 wordt het Sprookjesbos uitgebreid met onder andere de Kabouterboom en de Wolf met de Zeven Geitjes. Een jaar later viert de Efteling het vijfentwintig-jarig bestaan, en geeft de bezoekers een blijvend geschenk: een echt Spookslot, ontworpen door Ton van de Ven. Het werd gebouwd voor een bedrag van 3,5 miljoen gulden. Overigens werd een aantal jaren later de hoofdshow verandert, omdat het te eng was voor kleine kinderen (kinderen onder de acht mochten dan er ook niet in). Dit was op aanraden van psychiaters. Ook sprak sinds die tijd de Oosterse geest (in een nis naast de toegangsdeuren tot de hoofdshow) zijn verhaal niet meer (Sinds 2001 is dit verhaal weer in ere hersteld).

Maar de Efteling wil méér zijn dan alleen een Sprookjesbos. De Python, een reuzenachtbaan, wordt geopend (1981) en blijkt een doorslaand succes te zijn. In de begin dagen van de Efteling was daar een parkeerplaats. Gelijktijdig kiezen veertig bootjes het ruime sop: De Gondoletta slaat vooral bij de ouderen geweldig aan. In 1982 heeft het park weer een nieuwe attractie: De Halve Maen, een piratenschommel van gigantische afmetingen. De jeugd van "acht tot tachtig" is er niet weg te branden. Aan het einde van het seizoen hebben 1,5 miljoen bezoekers de kassa's gepasseerd.

De Piraña, een spannende ontdekkingsreis over een kolkende rivier met watervallen, stroomversnellingen en steile rotsen. Ook in de winterpauze voor het seizoen 1984 heeft de Efteling niet stilgezeten. Opnieuw vier spetterende vernieuwingen: Carnaval Festival, Polka Marina, de Oude Tuffer (een oldtimerbaan met echte T-Fordjes) en de Efteling Stoomtrein Maatschappij. Ook wordt in dit seizoen de 2.000.000ste bezoeker verwelkomt.

In 1985 wordt De Bob, een ijselijk snelle bobsleebaan, aan het aanbod van attracties toegevoegd. Een jaar later viert de Efteling haar 35 jarig bestaan met als nieuwe attractie: Fata Morgana. In deze 'Verboden Stad' beleeft men een uitzonderlijk Arabisch avontuur. Vijf jaar voorbereiding en een investering van achttien miljoen gulden zijn dit project voorafgegaan. Over de Fata Morgana bestaat ook een anekdote die gaat als volgt: "Zoals je waarschijnlijk weet staan in de Fata Morgana meer dan 100 poppen. Al die poppen hebben allemaal tanden. Maar ja om destijds die tanden allemaal één voor één te gaan maken, dat kost een hoop tijd. Wat heeft de Efteling toen gedaan? Een advertentie geplaatst "Gezocht! Kunstgebitten. Heeft u in uw la nog gebruikte kunstgebitten liggen die uzelf niet meer gebruikt, breng ze dan naar de Efteling!" En jawel hoor, ze kregen ruimschoots reactie. Het voordeel was dat men aan de onderkant alleen lijm aan hoefden te smeren en er in te plakken. Daarnaast scheelde het enorm in de kosten"

In 1987 gaat de Efteling uit haar bol met de jaarlijks terugkerende bloemenzee van zo'n 50.000 m². Elk seizoen krijgt een eigen bloemenpalet. Ook de Pagode, de Vliegende Thaise Tempel, maakt haat eerste vlucht. Vanaf een hoogte van 45 meter kan men de Efteling en haar wijde omgeving op een andere manier bekijken. De Trollenkoning voorspelt vanaf 1988 in zijn troon de toekomst in hetSprookjesbos. Monsieur Cannibal laat vanaf Pinksteren de bezoeker ronddraaien in zijn kookpotten. Hij zit likkend aan een ijsje tegenover het vernieuwde Kameleon Restaurant naast het Carnaval Festival. De Efteling is sinds jaren marktleider op de Europese recreatiemarkt. Het seizoen 1989 werd succesvol afgesloten met 2,1 miljoen bezoekers. Hiervan kwamen 1,6 miljoen bezoekers uit eigen land. De koplopers onder de buitenlandse bezoekers zijn Belgen, Duitsers, Engelsen en Fransen.

Het jaar 1990 staat in het teken van Het Volk Van Laaf. Na een onderaardse zwerftocht van miljoenen jaren vestigt dit wakkere volkje zich volkje zich bovengronds in de Efteling. Zij bouwen er hun eigen dorp. Overigens haalde de Efteling een grapje uit met het Volk Van Laaf. Zoals men weet heeft het Volk Van Laaf een eigen kraamkamer, waar alle kleine Laafjes worden geboren. Op vrijdag 21 mei 1993 stond het volgende berichtje in de krant onder het kopje "Familieberichten": citaat:"

                                Geboren: 
                                Lief & Liefst

                                Tweeling van 
                                MOEDER LOT

                                Kraamvisite: 
                                op 22 mei tussen 10.00 en 18.00 uur

                                Kraamhuys, Lavenlaar 
                                Kaatsheuvel

Het Volk Van Laaf heette eerst Land van Laaf, maar dat werd door het Land van Ooit tegengehouden, zodoende werd het Volk Van Laaf van gemaakt. Overigens heeft voor het Lavenlaar een draaimolen met jeeps gestaan, die is nu verhuisd richting de Smulpaap. Verder krijgt Het Volk Van Laaf een hoge waardering, net zoals de seizoensattractie van dit jaar: Rusland.  Op diverse plaatsen in de Efteling is het thema Rusland tot details uitgewerkt. Niet minder dan 2,5 miljoen mensen bezoeken de Efteling. De Efteling krijgt in 1990 de beschikking over een houten achtbaan: De Pegasus.

Deze nieuwe attractie met een nostalgisch karakter sluit aan op het jaarthema voor 1991: The Fifties. In de maanden juli en augustus vormt het Groot Efteling Zomercircus een aparte attractie. Het aantal bezoekers beloopt ruim 2,6 miljoen bezoekers. Ook wordt de 50 miljoenste bezoeker sinds de opening ontvangen. Er wordt tevens een begin gemaakt met de realisering van de Wereld van de Efteling: de bouw van het Efteling Hotel Kaatsheuvel.

In 1992 is het veertig jaar geleden dat het Sprookjesbos officieel werd geopend, de Efteling viert het 40-jarig bestaansfeest. Het Efteling Hotel Kaatsheuvel wordt officieel geopend en trekt meteen veel gasten. Aan het eind van het jaar wordt de jarige Efteling extra verrast door de toekenning van de Applause Award. Met deze hoge toeristische onderscheiding van de International Association of Amusementsparks and Attractions (IAAPA) mag de Efteling zich twee jaar lang het beste park ter wereld noemen. Droomvlucht, de attractie die om technische redenen niet in het jubileumjaar 1992 in gebruik genomen kon worden, wordt een jaar later geopend en blijkt een publiekstrekker van de eerste orde. De Efteling breidt haar parkeeraccomodatie aanzienlijk uit en beschikt nu met een terrein van 14h over een van de grootste parkeerplaatsen van Nederland. Het seizoen eindigt op 24 oktober met een record aantal bezoekers van 2.717.000

Er wordt in 1994 daadwerkelijk een begin gemaakt met de eerste fase van de realisatie van 'De Wereld van de Efteling'. De Efteling start met de aanleg van een 18-holes Efteling Golfpark die een jaar later wordt geopend. Het ontwerp is van de Brit Donald Steel. Het golfcomplex is 95 ha groot Kosten dezes is 16 miljoen gulden. Ook wordt dan begonnen met de nieuwe entree die een rieten kap van 4.500 m², gedragen door 331 houten  knooppunten en maar liefst 60 meter breed is en 40 meter hoog. In april 1994 gaat de eerste spa de grond in voor de nieuwe entree. Voor de kleinsten is er een Kleuterhof en een Doolhof aangelegd. Ook neemt de Efteling een nieuwe "partner in kwaliteit" erbij: namelijk M&M. Daar voor waren er alleen maar de partners: Coca Cola en Fuji Film. In 1994 Geeft de Efteling het blad "Wonder!" uit. Deze verscheen jaarlijks. In 1997 zijn ze daar mee gestopt. Het blad was ingevoegd bij de Libelle en Margriet. In 2001 werd de "Wonder!" weer uitgegeven, aan alle abonnementhouders en mensen die zich via de officiele site hebben aangemeld. Wederom wordt het aantal "partners in kwaliteit" met 1 verhoogd (1995) , ditmaal de ABN-Amro bank. Deze bank gaat ook Efteling merchandise weggeven aan mensen die een kinderrekening openen. Dit was voornamelijk Langnek-spaarpotten, later zijn dit Pardoesspaarpotten geworden.

In 1996 bouwt de Efteling onverdroten verder aan een Wereld vol Wonderen. De nieuwe attractie Villa Volta wordt in gebruik genomen. Ook dit is weer een sprookjesverhaal in een moderne uitvoering, waarvan de bezoekers ondersteboven zullen raken. Aan deze attractie is dan ook 10 jaar aan gewerkt. In 1996 staan de deuren van het Huis van de Vijf Zintuigen officieel gastvrij open. Nu al zijn de 4.500 m² rieten kap en de vijf pieken die de windstreken omarmen het baken van de Efteling. Onder de kap bevinden zich de kassa's, Gastenservice en de eerste contouren van het uitgaanscentrum. Aan het Dwarrelplein liggen de winkel 'Efteldingen' en het restaurant 'De Smeackmeaker'. In 1996 worden vijf jubilea gevierd: de Vliegende Fakir (40 jaar), De Indische Waterlelies (30 jaar), de Pythonen Gondoletta (15 jaar) en Fata Morgana (10 jaar). In het Efteling Theater staat met de 'Sprookjesshow' weer een eigen productie op de planken.

In 1997 heeft de Efteling eindelijk groen licht gekregen om de Zeven Mijls Zomer in de Efteling uitbundig te vieren. Overigens wordt de 60 miljoenste bezoeker dit jaar ook feestelijk ontvangen. Een jaar later viert de Efteling haar 45e verjaardag, en viert dat onder de noemer De Traktatie van het Jaar! De Efteling trakteert de bezoekers maandelijks op diverse verrassingen. Een grote attractie is er helaas niet, die laat nog een jaartje op zich wachten. Tevens ruilt de Efteling "partner in kwaliteit" Fuji in voor Kodak. En ook wordt er aan die lijst één toegevoegd, namelijk PTT Telecom (nu: KPN)

Terug naar de sprookjes 
In 1998 keert de Efteling weer terug naar haar 'roots'. Na tien jaar wordt het Sprookjesbos weer uitgebreid. De sprookjes Repelsteeltje en Klein Duimpje worden op de plek gebouwd waar voorheen de siertuin lag. Maar dat is niet alles, echte "dare-devils" kunnen bijvoorbeeld genieten in de nieuwe donkere achtbaan VogelRok! Gebaseerd op de tweede reis van Sinbad de Zeeman. En voor liefhebbers van dans en muziek staat er weer een geheel nieuwe, wervelende Sprookjesshow op de planken.

In 1999 wordt deze sprookjeslijn doorgezet onder de noemer 'Schatkamer van de Sprookjes'. De Efteling organiseert een aantal typische sprookjesachtige activiteiten. Ook is de Chinese Nachtegaal weer in het Sprookjesbos geland en kun je de herberg van Ezeltje Strek Je! Tafeltje Dek Je! Knuppel uit de zak! ontdekken. Ook het kasteeltje van de stiefmoeder van Sneeuwwitje heeft een mooi plaatsje gekregen in het Sprookjesbos. En de Stoomtrein? Die rijdt langs een nieuw stationnetje waar vele bekende Efteling-figuren staan te wachten! Bovendien kun je ook dit jaar weer genieten van de wervelende Sprookjesshow. Deze show werd bekroond met 'The Big E-Award'. De show werd uitgeroepen tot de beste live-act voor attractieparken. In 1999 wordt ook de proef gestart namelijk Winter Efteling. Deze proef zal 3 jaar gaan duren. Hierbij zijn alle indoor attracties open, en wanneer het niet regent of sneeuwt is de Bob ook open. Bij dit Winter Efteling seizoen zijn er ruim 180.000  bezoekers geweest.

In 2000 geeft de Efteling wederom een blad uit "De mooiste momenten..." welke een jaar onder de naam Wonder zal worden uitgebracht. Het Kinderspoor (Traptreintjes) is verhuisd van het Marerijk (achter het Volk van Laaf) naar de rand van de Gondolettavijver. De bezoekers betreden het park in 2000 voor het eerst via de Pardoesprommenade en het verdeelplein Brink. Buiten de grenzen van het park bouwt de Efteling ook door. Geen uitbreiding van het Golfpark of een Bungalowpark, nee een groot gebouw in de vorm van een slak verrijst achter de Python, even buiten het park. Het krijgt de naam 'Villa Pardoes' en is een groot vakantiehuis voor ongenezelijk zieke kinderen. De Vermolenmolen wordt opgeknapt en op de oude plek van het Kinderspoor geplaatst. De lijst van Partners in kwaliteit wordt aangepast. Essent treed toe tot de 'partner' ten koste van KPN. Dit jaar is tevens het tweede jaar van de Winter Efteling seizoen. Het is een doorslaand succes geworden. Op eerste Kerstdag moesten zelfs mensen naar huis gestuurd worden, omdat het parkeerterrein vol was. Wachtrijen bij Droomvlucht liepen op tot wel 90 minuten. De proef is geslaagd (ondanks dat het 3 jaar zou duren). De Winter Efteling heeft zo'n 280.000 bezoekers getrokken.

Het jaar 2001 is een jaar waarin het Sprookjesbos wederom een nieuwe bewoonster verwelkomt: Raponsje. Je kunt haar in haar toren vinden tussen de Papegaai en De Kleine Zeemeermin. Verder gaat de Efteling zich verder verdiepen in de entertainment. De Enige Echte Efteling Fanfare komt samen met de Sprookjesshow en Efteling Dwarrels weer terug. Maar ondanks dat er weer geen grote attractie is gebouwd kunnen we ons wel vermaken met 'Efteling on Ice'. Dit is een samenwerkingsproject tussen de Efteling en Holiday on Ice. Deze show zal net als de Sprookjesshow 3 (in het hoofdseizoen 4) keer per dag worden opgevoerd in een grote tent. Op 2 juni 2001 werd de 75 miljoenste bezoeker sinds 1952 ontvangen. In het jubileumjaar 2002, heeft de Efteling twee nieuwe attracties toegevoegd. Op de locatie waar vroeger de tennisbanen lagen (tussen de Bob en de Pardoesprommenade) is PandaDroom gebouwd. Dit is een samenwerkingsproject tussen de Efteling en het Wereld Natuur Fonds. In PandaDroom zien mensen, nadat ze een voorshow hebben gezien, een 3D-film met 4D-effecten. Na de show komt men in een edutainment ruimte waar kinderen al spelent iets van de natuur kunnen leren.

De andere attractie is het een nieuw theater met 1200 plaatsen. In dit Theater heeft illusionist Hans Klok en hoofdrol in "De Wonderlijke Efteling Show". Met dit nieuwe Theater is een begin gemaakt aan het vijfde parkdeel: Uitrijk. Het Theater staat langs de roeivijver rechtsachter het Huis van de Vijf Zintuigen. Maar dat is lang niet het enige wat de Efteling dit jaar in petto heeft. Holle Bolle Gijskrijgt er na lange tijd weer een nieuw familielid bij Nijlpaard 'Nijltje in het Tijltje' in het Kleuterhof. In het Sprookjesbos wordt 'Het Sprookjesfeest' dagelijks opgevoerd, en De Enige Echte Efteling Fanfaretrekt voor het derde jaar door het Park, ditmaal met het thema 'zeevaart'. In het kader van het 50 jarig bestaan, heeft de Efteling een tentoonstelling (Dwalen op de Rommelzolder) opgezet en komen een aantal oude gebruiken (rode neuzen, parkeerstickers en het 'Oude Tuffer Rijbewijs' voor één jaar terug. Dit jaar werd ook aangegrepen om de souvenirshops weer van nieuwe merchandising te voorzien. Naast het gebruikelijke fotoboekje (welke dit jaar een compleet nieuwe plattegrond bevatte) zijn de schappen van de winkels gevuld met de nodige PandaDroom-knuffels, het boek 'Efteling: Kroniek van een Sprookje', Jubileumpostzegels (5 stuks á € 0,39), een Jubileumposter en documentaires over '50 jaar Sprookjes in de Efteling' en 'The Making of PandaDroom'. 2002 betekende helaas ook het vertrek van Creatief Directeur Ton van de Ven. Zijn plek zal niet door één persoon worden overgenomen maar door een groep/team ontwerpers. Toch lijkt Michel den Dulk grote kant te maken op hoofdontwerper, aangezien zijn stijl dicht bij die van Pieck en Van de Ven ligt.

De volgende 50 jaar/een blik in de toekomst, 
Dat de Efteling niet stil zit blijkt uit de toekomstplannen. Zo zou het Sprookjesbos worden uitgebreid. "Het Meisje met de Zwavelstokken" zou aanvankelijk al in 2004 openen, maar er is gekozen voor een opening tijdens de Winter Efteling 2004/2005. Wat niet verwonderlijk is aangezien het een wintersprookje is. Verder is er een hardnekkig gerucht dat "De Prinses op de Erwt" uitgebeeld gaat worden in de nabijheid van de Zwavelstokjes. In 2004 is wel veel geïnvesteerd in de infrastructuur van het groenplan van het park. De omgeving van de Pagode is compleet herzien en voorzien van een groter terras. De plannen die de Efteling had met Droomrijk, een groots opgezet vakantiepark, zijn na grote bezwaren en tegenslagen van de baan. Er wordt nu gekeken naar een andere oplossing om de bezoekers langer te behouden. Het uitgaanscentrum, waarvan het Theater deel uit maakt, (Uitrijk) en het vakantiepark (Droomrijk) zijn onderdeel van de "Wereld van de Efteling" waar men sinds begin jaren '90 al mee bezig is. In 2005 is voor het eerst een Parkshow van Studio 100 te zien. De Efteling Sprookjesshow draait helemaal om Hans Christian Andersen, die dat jaar 200 jaar zou zijn geworden. Verder is een begin gemaakt met Neerlands eerste watercoaster De Vliegende Hollander Het gaat hier om een combinatie van een achtbaan en waterattractie. Vanaf winter 2005/2006, begint het park een samenwerking met V&V Entertainment. Samen komen ze met de musicals TiTa Tovenaar (2005/2006) en Annie (2006/2007).

De Efteling heeft de opening van De Vliegende Hollander een jaar moeten uitstellen, omdat er problemen waren met het inhaken van de boten op de lifthill. Hierdoor opende deze attractie pas in het jubileumjaar 2007, waarin ook flink is geinvesteerd, zo is er een nieuwe, ditmaal gethematiseerde, meandering voor VogelRok, is de speeltuin naast Villa Voltaweer in ere hersteld en zelfs uitgebreid. Helaas voor alle liefhebbers van De Vliegende Hollander, nog voor het einde van het seizoen loopt de door storingen geplaagde attractie definitief vast. De directie besluit de attractie voor de rest van het seizoen te sluiten om enkele aanpassingen te maken.

Maar dit is niet alles wat het park in 2007 in petto heeft voor haar gasten. Aan de Anderrijk/Ruigrijk zijde van de Gondoletta zijn een aantal eilandjes aangelegd waar ook een wandelpad doorheen loopt. In het Efteling Theater zet de Efteling, na de musical Annie van afgelopen winter, de samenwerking met V&V Entertainment voort, en presenteert de parkshow TiTa Tovenaar; Tika is Jarig. In de winter schittert Do als Assepoester in de gelijknamige musical. In 2008 wordt rustig doorgewerkt aan het 'groenplan', een nieuwe stenen brug bij de Gondoletta er een nieuw looppad op het eiland dat naar Ruigrijk leid. Een langgekoesterde wens gaat in vervulling als in 2008 eindelijk de eerste schop de grond in kan voor de bouw van Efteling Bosrijk, het nieuwe bungalowpark.

In oktober wordt het Efteling Theater omgedoopt tot Theater De Efteling en wordt hiermee losgekoppeld van het attractiepark. The Sound of Music is de eerste 'open eind' musical. Het blijkt een groot succes. Ondertussen wordt aan het Herautenplein in het Sprookjesbos hard gewerkt aan een nieuw sprookje: Assepoester. Deze opent op 1 april 2009. Aanvankelijk zou er sprake zijn van nog een toevoeging in het Sprookjesbos. De van tv bekende Sprookjesboom zou een plekje krijgen tegenover het Meisje met de Zwavelstokjes. Dit project wordt voorlopig in de ijskast gezet.

De Efteling heeft eerder al wel andere plannen gepresenteerd, zo wordt de Likkebaerd in Ruigrijk vervangen door een groot koloniaal stationsgebouw met horecagelegenheden. Eind 2009 wil men beginnen met een Middeleeuws openlucht theater genaamd Raveleijn (Waar Raven Ruyters zullen zeyn). Deze wordt gebouwd tussen Droomvlucht en Villa Volta, waar vroeger de ingang van het park was. Er wordt ook nog gesproken over een congrescentrum 'de Burcht' voor 2012, maar dit wordt op de lange baan geschoven. Als in juni de houten achtbaan Pegasus wordt gesloten, blijkt niet veel later dat deze vervangen gaat worden door de houten 'duelling coaster' Joris en de Draak waarmee het park totaal onverwacht een nieuwe attractie aan haar bezoekers kan geven. Directievoorzitter Bart de Boer maakt tevens bekend dat de Sprookjesboom in 2010 dan toch echt wortel gaat schieten. Op 12 december opent dan eindelijk het bungalowpark Bosrijk. In Ruigrijk opent het nieuwe horecapunt Station de Oost. Op 31 januari 2010 sluit het park de poorten voor het laatst voor een korte winterstop. 

Op 1 april 2010 opende het park weer voor een nieuw seizoen, om vervolgens nooit meer te sluiten, waarmee de langgekoesterde jaarrond openstelling een feit is. Nieuw in het Sprookjesbos is de Sprookjesboom, een interactief sprookje. waarbij de bezoeker zelf kan kiezen welk verhaal hij over de sprookjesbosbewoners verteld. Op 1 juli gaat, één maand later dan gepland, Joris en de Draakopen. De treinen van de spectaculaire houten racerachtbaan razen met een slordige 75 km/u langs de draak. Dat de achtbaan populair is, blijkt al snel, als ondanks de hoge capaciteit, lange wachttijden kent. In het najaar van 2010 komt ineens het nieuws naar buiten dat vanaf het jubileum 2012 'Hartenhof, Rijk van Fantasie' in het midden van het park moet verrijzen. Later blijkt dat dit project toch te omvangrijk is om in 2012 af te kunnen krijgen. Daarom wordt besloten om in 2012 ter hoogte van het Pardoesbeeld een restaurant te openen en dat een jaar later op de Brink de Pardoesattractie Hartenhof geopend zal worden. Wat de attractie precies moet inhouden is niet geheel bekend. Wel heeft het park laten weten dat gedacht kan worden in de traditie van darkrides alsFata Morgana en Droomvlucht. Wat ons verder te wachten staat weten niemand. Je weet het nooit met de Efteling, het blijft een "Wereld vol Wonderen!"